De innerlijke criticus, het monstertje in ons.

Ik ken niemand die hem niet heeft, dat stemmetje in ons hoofd dat continue fluistert:

“Wie denk jij nou dat je bent?”

“Niemand zit toch op jou te wachten?”

“Doe maar niet, want dat gaat toch niet lukken.”

Dit monstertje kan heel klein zijn, maar het kan ook enorme afmetingen aannemen en je zelfvertrouwen totaal verwoesten.

De innerlijke criticus ontstaat uit angst en onzekerheid uit je levenservaringen, je verwachtingen en hoe je jezelf vergelijkt met anderen. Het monster voedt zichzelf met je kwetsbaarheid, zwaktes en onzekerheden. Zijn doel is om je klein te houden. Zijn missie is geslaagd als jij blijft waar je bent, verlamd door onzekerheid.

Een van zijn tactieken is het vervormen van de realiteit. Hij legt de nadruk op je zwakke punten en ziet elk foutje dat je maakt. Als je maar even niet perfect bent of iets niet helemaal handig aangepakt hebt, is hij daar om je dat in te peperen. Dat je heel veel wel goed doet, daar houdt ie geen rekening mee. Hij is een meester in manipuleren en vindt het heerlijk als je zijn leugens gelooft. De leugens over dat je niet knap, slim, sterk of goed genoeg bent. Iedereen is het waard om liefde en succes te krijgen, behalve jij, dat wil hij je doen geloven.

Je snapt zelf ook wel dat als je dagelijks naar de criticus luistert dat dit niet bevorderlijk is voor je zelfbeeld en het je zeker niet helpt om je dromen te verwezenlijken. Op den duur ga je het stemmetje geloven. Je denkt misschien zelfs dat het stemmetje van jezelf is en dat er een goede reden is dat je jezelf zo naar beneden haalt. Misschien is het gewoon waar, dat je niet goed genoeg bent?

Als je goed oplet is er genoeg bewijs te vinden.

‘Was het niet zo dat je vriendin niet eens zwaaide toen je langsreed met de auto?’

‘En op het werk stonden die vrouwen wel een beetje geheimzinnig te doen en te lachen toen jij langsliep. Ze hadden het vast over jou.’

‘En je leidinggevende gaf die rotklus wel weer aan jou, dat is toch ook niet toevallig?’

Doordat de criticus deze gedachten in je brein plant, heeft dit ook gevolgen voor hoe je je voelt. Je hebt nu niet alleen nare gedachten, maar je voelt ook nog eens schaamte, verdriet, somberheid, angst of schuld.

De emoties voeden de criticus, waardoor het voor hem nog makkelijker is om grip op je te krijgen.

De eerste stap om jezelf uit de klauwen te bevrijden van dit monster is accepteren dat hij allemaal leugens vertelt. Je moet je eigen gedachten en emoties loskoppelen van de stem van de criticus.

Observeer wat hij zegt en vraag jezelf serieus af: ‘Denk ik er ook zo over?’

Een van de beste strategieën om de criticus de mond te snoeren is zelfcompassie. In plaats van jezelf op je kop te geven voor al je tekortkomingen, zie jezelf door de ogen van iemand die van jou houdt. Degene die van jou houdt steunt je, vergeeft je en moedigt je aan.

Moedig jezelf aan als je iets wilt bereiken en vergeef jezelf als je iets verkeerds gedaan hebt. Dat zal niet altijd lukken, maar het steeds weer opnieuw te proberen, gaat het op den duur makkelijker.